Urodził się jako najmłodszy z sześciorga dzieci Jana i Heleny z domu Sciesińskiej. Chrzest przyjął w parafii Gdynia-Kack. W latach 1947–1953 uczęszczał do szkoły podstawowej w Gdyni, a następnie kontynuował naukę w Collegium Leoninum w Wejherowie oraz od roku szkolnego 1955/1956 w Collegium Marianum w Pelplinie. Po studiach w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie, należącym do ówczesnej diecezji chełmińskiej, 2 czerwca 1963 przyjął święcenia kapłańskie.

W latach 1965–1969 studiował biblistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, następnie w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie (1972–1973). W 1970 uzyskał tytuł doktora teologii z zakresu nauk biblijnych, a w 1976 obronił pracę habilitacyjną na podstawie rozprawy Nowość przymierza Chrystusowego według Listu do Hebrajczyków (ukazała się drukiem i uzyskała nagrodę Rektora). W 1984 uzyskał tytuł profesora.

W latach 1969–1988 pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, przechodząc przez kolejne stopnie naukowo-dydaktyczne: od asystenta do profesora biblistyki. Był prodziekanem, a w latach 1981–1984 pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologii tej uczelni, natomiast w latach 1984–1988 prorektora. Był wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie.

Był wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie i Uniwersytetu Toruńskiego. Od 1991 roku przez ponad dziesięć lat był profesorem Uniwersytetu Gdańskiego na Wydziale Filologiczno-Historycznym. Był również członkiem Studiorum Novi Testamenti Societas oraz członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego KUL-u.

Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował jako wikariusz w Łęgu i Jabłonowie Pomorskim.

13 czerwca 1988 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji chełmińskiej i biskupem tytularnym Masculi. Sakrę biskupią przyjął 25 czerwca 1988. Następnie 25 marca 1992 został mianowany przez papieża Jana Pawła II pierwszym biskupem nowo utworzonej diecezji pelplińskiej. Uroczysty ingres do katedry pelplińskiej odbył się 24 maja 1992.

Przygotowywał m.in. wizytę Jana Pawła II w Pelplinie w czerwcu 1999, wznowił działalność Collegium Marianum w Pelplinie, wykonał liczne prace konserwatorskie m.in. w bazylice katedralnej Wniebowzięcia NMP w Pelplinie.

Przez 5 lat był przewodniczącym Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski. Był również członkiem Rady ds. Ekumenizmu oraz specjalnej Komisji Episkopatu ds. Dialogu z Polską Radą Ekumeniczną.

21 kwietnia 2012 miał być głównym konsekratorem nowego biskupa pomocniczego pelplińskiego Wiesława Śmigla, lecz z powodu złego stanu zdrowia nie uczestniczył w obrzędzie[1]. Zmarł kilka dni później, 25 kwietnia w szpitalu w Starogardzie Gdańskim[2]. Uroczystości pogrzebowe odbędą się 28 kwietnia w Pelplinie pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego abpa Celestina Migliorego[3].

27 kwietnia 2009 „za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej, za zasługi w działalności duszpasterskiej i zaangażowanie w niesieniu pomocy ludziom potrzebującym” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4].

30 stycznia 2010 otrzymał wyróżnienie „Za Zasługi dla Województwa Pomorskiego”[5].

Był honorowym obywatelem Chojnic (1994)[6], Starogardu Gdańskiego (2007)[7] i Gdyni (2008)[8].