Stanisław Frączysty, ps. „Sokół” (ur. 5 lutego 1917 w Chochołowie, zm. 7 lutego 2009 tamże polski góral, uczestnik ruchu oporu w czasie II wojny światowej, legendarny kurier tatrzański na szlaku Chochołów-Budapeszt, żołnierz AK, więzień niemieckich więzień oraz obozów w Auschwitz i Buchenwaldzie.

Życiorys

W latach 1940-1942 Frączysty był kurierem na szlaku Chochołów – Budapeszt. W październiku 1941 przeprowadził z Budapesztu do Warszawy przez Orawę i Chochołów marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Aresztowany przez Niemców 22 lutego 1942 roku. Przebywał najpierw w gestapowskiej katowni Palace w Zakopanym, a później na Montelupich w Krakowie. 26 marca wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie otrzymał numer obozowy 27235. Pod koniec 1944 roku z grupą kilkuset więźniów trafił do KL Buchenwald. Wyzwolenia doczekał w kwietniu 1945 roku. Po kilkumiesięcznym pobycie w amerykańskiej strefie okupacyjnej wrócił do Polski.

Ordery

Stanisław Frączysty był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2000 r. za wybitne zasługi w utrwalaniu i upowszechnianiu wiedzy o oświęcimskim obozie zagłady został przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 

W 1949 roku bezpieka aresztowała go za współpracę z obcym wywiadem. Po kilku tygodniach więzienia został zwolniony. Był rolnikiem w rodzinnym Chochołowie.

Był wieloletnim działaczem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Rodzin Oświęcimskich. Był też przez wiele lat sołtysem w rodzinnym Chochołowie i prezesem tamtejszej OSP.

28 maja 2006 roku Stanisław Frączysty był wśród 32 byłych więźniów, którzy spotkali się pod Ścianą Śmierci w byłym obozie Auschwitz I z papieżem Benedyktem XVI.

Stanisław Frączysty zmarł w swoim domu w Chochołowie 7 lutego 2009 roku w wieku 92 lat.

Pogrzeb odbył się tego samego dnia co pogrzeb Józefa Hordyńskego czyli 10.02.2009 r. ale w Chochołowie.

                                          Cześć jego pamięci :(