Ciotuniu, 29 rocznica śmierci Dziadka Edzia, Pamiętasz? Dziadunio zmarł 21 grudnia / w piątek/ o godz. 21.30. Gdy pojechałam tego dnia z Paulą, przeczuwałam tragedię. Z mamą została Stasia. Szykowały właśnie dla niego śniadanie – jakąś manną kaszkę w maleńkiej miseczce. Po chwili wróciła. – nie może jeść – powiedziała tylko krótko. Niestety, Dziadunio nie umiał już połykać. Jedynie, co można było dać, to tylko kilka kropelek herbaty. Gdy wychodziłam do pracy, chciałam dziadunia zobaczyć przed wyjściem. - Lepiej nie idź tam – przestrzegała Stasia. I rzeczywiście nie przesadzała. Gdy weszłam, usłyszałam przede wszystkim bardzo głośne oddychanie, wręcz połączone z charczeniem. Dziadunio leżał w bieluśkiej pościeli. Łepinka bezwładnie na poduszce. Usta miał otwarte, zamknięte oczy. Nie reagował na nas. Spał. Łzy zakręciły mi się w oczach. Wyszłam cicho. W pracy byłam przygnębiona. W międzyczasie dowiedziałam się że był lekarz. Był podobno zdumiony opieką, warunkami i mile zdziwiony zdecydowaną odmowa mamy co do szpitala. Gdzież byśmy przecież oddali dziadunia? Lekarz przepisał leki i jedynym jeszcze problemem było pozyskanie pielęgniarki. Gdy odbierałam Paulę zaistniała jeszcze potrzeba kupna piramidonu w czopkach. Miałam go w domu, więc obiecałam, że przywiozę. I rzeczywiście. U mamy byłam około 17.30. Dziadunio w międzyczasie otrzymał zastrzyk z glukozy. Wodził podobno mętnymi oczami po mieszkaniu, patrzył, ale tak dziwnie. Przy mnie już tego nie powtórzył. Byłam jeszcze jakiś czas u mamy, a potem zebrałyśmy się do wyjścia. Gdy poszłam z dziewczynkami, to dziadunio podobno spał podobno jak rano. Oddech miał bardzo niespokojny i bardzo szybki. Byłam przerażona, ale mama pocieszała mnie: dziadek ma bardzo silne serce, to może jeszcze trwać i trwać. Pojechałam więc z dziećmi do domu. Moja intuicja jednak nie dała się zmylić. Przeleżałam kilka godzin bardzo płacząc. Przeczuwałam, że będzie niedobrze. Najdziwniejsze, że Paula, leżąc ze mną w łóżku, także w pewnej chwili wybuchłą wielkim płaczem i łkała ze mną. Ta noc była straszna. Niewyspana, pełna bezsilności...W dodatku byłyśmy tylko same. Rano, koło siódmej, telefon od mamy: -Już wstałaś? I potem: - Wiesz, dziadunio już zasnął. Wczoraj o 21.30. Ryknęłam płaczem, a potem pojechaliśmy wszyscy do mamy. Ta przywitała nas ze zgaszonym uśmiechem. Była bardzo opanowana. Ciotka Renia powiedziała za to z uśmiechem: – dziadek sobie śpi! Dziadunio był już ubrany. Leżał w pokoiku z podwiązaną brodą. Paliła się świeca. Nie miałam odwagi tam wejść. Nie, żebym się bała. Boże, gdzież tam! Po prostu żal tak mnie dławił, a nie chciałam robić histerii. Poszedł Janusz z dziećmi. Gdy wrócili, ja poszłam z Paulinką. Bezwładne biedactwo, tak ukochane, leżało. Jak mało znaczą w takich sytuacjach łzy. A jednak ryczałam. Swąd świecy tak dziwnie dopełniał tej tragedii. Ucałowałam buźkę, potem zimne, białe dłonie oplecione różańcem. - Dlaczego nam to zrobiłeś – pytałam szlochając, a Paula powtarzała to samo. Ten sam niby pokój, te same sprzęty, tapczan, na którym pod swą pierzynką tak lubił leżeć, telewizor – przyjaciel wielu samotnych dni i wieczorów, krzesło, na którym tak lubił przesiadywać, kapciochy, które tak niedawno dobierałam na zimę, by były cieple i wygodne /tak mało je biedny nosił/, stół, grzejnik... Wszystko niby było ale brakowało dziadkowego krzątania, Jego słów.: - No i co Milenka, jak się czujesz, siadaj i opowiadaj! A teraz? Nie odzywał się do mnie, nie witał mnie uśmiechem spod wąsa. Dlaczego? Jeszcze nie rozumiałam. Nie rozumiem zresztą do dziś. Całując zimną skroń, policzki, oczekiwałam cudu, albo przebudzenia z tego koszmarnego snu. Jak chciwiec schowałam pod bluzkę najdroższe pamiątki – książeczkę do nabożeństwa, szklaną kulę z Częstochowy, zabrałam ze ściany kalendarz, portfelik, który Mu niegdyś podarowałam, jakieś zdjęcie z szufladki. To najdroższe, co mogłam sobie wziąć i o czym nikt inny nawet by nie pomyślał. Wyszłyśmy z Paulą. Potem jeszcze powracałam wielekroć. A On spał. Paulina powtarzała ciągle – dziadunio nie powie już do mnie Paulinka! dziadunio nie powie już do mnie Paulinka! Wyprowadzenie miało być o godz. 16.00. Przed tym przyjechał Krzysztof z Grażyną i Klaudią, Renek, Marek, Małgorzata z dziećmi. Czas pilił. Usiadłam koło Małgorzaty na tapczanie i płakałam. Przy stole łkał Darek. Gdy mama powiedziała, że przyjechali z trumną, zdawało mi się, że nie zniosę tego widoku. Objęłam dziadunia za szyję, przytuliłam twarz do jego twarzy i ryczałam. A oni przyszli. Byli jednak kulturalni i zdolni uszanować nasz ból. Mój ból. Zabrali go na zawsze. Nie chciałam na to patrzeć. Pobiegłam do mieszkania mamy. Nie chciałam być świadkiem Jego ostatniej drogi. Tej drogi, która odbywał wielekroć, po kilka razy dziennie, potem coraz rzadziej... Najpierw skrzypiały długo drzwi, potem było słychać stopniowe szuranie nóg, potem długo nic, wreszcie mamy drzwi otwierały się powoli i dopiero po chwili wchodził dziadunio. To wszystko pamiętam. A teraz? Nie wytrzymałam jednak. Stanęłam w drzwiach. Przez drzwi widziałam, jak ustawiają na taborecie trumnę. Jeden z tragarzy postawił ją w pewnym momencie pionowo i natrząsnął podgłówek. Potem poszli do pokoju. Po chwili wyszli, niosąc dziadunia pionowo. Ten jeden facet, to oparł sobie dziadunia o bark. Tak jakoś serdecznie... Nie za ręce i nogi, ale właśnie tak. Jak bezbronne dziecko. Potem ułożyli Go w trumnie. Mama dała jeszcze książkę do nabożeństwa, tę którą dziadkowi kupiłam kiedyś. Tak ją lubił i jeszcze kilka tygodni przed śmiercią mówił do mnie: - Wiesz Milenka, tak czytam i czytam tę książkę i tyle tu mądrych rzeczy. Człowiek tyle lat przeżył i nie wiedział tego. Ubłagałam także mamę, żeby wymieniła różaniec. Ten, nam którym się ciągle modlił, chciałam zachować na pamiątkę. Rodzina nie bardzo potrafiła zrozumieć me prośby. Bo cóż, jakiś tam różaniec... A to był dla mnie skarb. I ostatni już raz spojrzałam na dziadunia, Leżał nieruchomo biedny. Idąc po schodach płakałam. Z trumną pojechały ciotki. Ja z dziećmi i wujkiem Stasiem – samochodem. Reszta rodziny autobusem. Na cmentarzu ustawiliśmy trumnę w kaplicy. Paula z Igorem, trzymając się za rączki, podeszli do katafalku i położyli na trumnie kupiony przeze mnie bukiecik frezji. W dniu pogrzebu odratowałam je i zasuszyłam na pamiątkę. Zmówiliśmy jeszcze pacierz i wolno wróciliśmy do domu. Gdy wracaliśmy pieszo do domu, to ciągle nie wierzyłam, że dziadka już nie ma. Najgorzej było, gdy spojrzałam w górę, ku oknom. Podniosłam głowę i tam, gdzie zwykle było palące się światło, co oznaczało, że jeszcze nie śpi, było ciemno i pusto. Poszłam do dziadkowego mieszkania, otworzyłam je i stałam nieruchomo w drzwiach. Potem, gdy weszłyśmy, wybuchnęłam płaczem. Oparłam głowę o futrynę i łkałam. Mama ze mną. Bo takie to było wszystko jeszcze dziadkowe. I tapczan pokryty białym prześcieradłem, i telewizor- dziadkowy wierny przyjaciel, jego stół, jego krzesło, jego trzymadełko przy drzwiach, różne klamoty w szufladkach kredensu, które służyły Mu do różnych wynalazków, Jego skarby codzienne. -Dziaduniu jesteś tu ? – myślałam szlochając. Pamiętam, na kilka dni przed śmiercią, żalił mi się: wiesz, krzyczą na mnie. Źle się czuję trochę. Wtedy, słysząc to, też miałam ochotę na ryczenie, ale przecież nie można było. Zaczęłam przekonywać, że powinien trochę posiedzieć, obejrzeć telewizję, posłuchać radia, że od takiego leżenia to można tylko obłędu dostać. Mówiłam takie pierdoły, bo we wszystko mogłam uwierzyć, ale nie w to, że dziadunio może umrzeć. Tę noc- pierwszą noc po śmierci dziadunia- spaliśmy u mamy